آزمایش هموگلوبین

معاینه پزشکی معمول ممکن است شامل آزمایش هموگلوبین برای اندازه گیری سطح هموگلوبین شما باشد. هموگلوبین جزء اصلی گلبولهای قرمز خون است. این آزمایش اغلب برای تشخیص کم خونی (کمتر از سطح هموگلوبین طبیعی) استفاده می شود که ممکن است باعث خستگی، سرگیجه یا ضعف شود.

آزمایش هموگلوبین چیست؟

آزمایش هموگلوبین میزان هموگلوبین را در خون اندازه گیری می کند. هموگلوبین یک پروتئین که جزء اصلی گلبول قرمز (اریتروسیت) است. هموگلوبین حاوی آهن است که به آن اجازه می دهد تا به اکسیژن متصل شود. هموگلوبین گلبول خون را قادر می سازد اکسیژن را از ریه ها به سایر بافت ها و اندام ها در سراسر بدن حمل کند.

چرا آزمایش هموگلوبین انجام می شود؟

پزشک ممکن است یک آزمایش هموگلوبین را جزئی از یک معاینه فیزیکی معمول انجام دهد. آزمایش هموگلوبین بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) است که تعداد گلبول قرمز، گلبول سفید و پلاکت ها را در یک نمونه خون مشخص می کند. این اطلاعات به ارائه دهنده خدمات بهداشتی اجازه می دهد تا غربال گری را در شرایط خاص بررسی کند.
پزشک همچنین ممکن است آزمایش هموگلوبین را در صورت داشتن علائمی که نشان دهنده شرایط مربوط به سطح هموگلوبین پایین یا سطح هموگلوبین بالا است، انجام دهد.

هموگلوبین پایین

داشتن هموگلوبین پایین یا تعداد پایین از گلبول قرمز (RBC) می تواند بافت ها و اندام ها را از اکسیژن مورد نیاز برای تولید انرژی و داشتن بدنی سالم محروم کند.

علائم هموگلوبین پایین عبارتند از:

• خستگی
• رنگ پریدگی
• ضعف
• سرگیجه
• تنگی نفس
• سردی دست و پا

هموگلوبین بالا

داشتن هموگلوبین بالا یا تعداد بالای گلبول قرمز خون می تواند باعث ضخیم شدن خون و کندی آن شود. خون غلیظ به سرعت جریان نمی یابد و اندام های شما را از اکسیژن محروم می کند.

علائم هموگلوبین بالا عبارتند از:

• سردرد
• تاری دید یا دوبینی
• سرگیجه
• خارش
• خون لخته شده
در نهایت، پزشک ممکن است هموگلوبین را بررسی کند تا ببیند که بدن چگونه به درمان هایی که به منظور کاهش یا افزایش تعداد گلبول قرمز هستند پاسخ می دهد.

جزئیات آزمایش

چگونه برای آزمایش هموگلوبین آماده شویم؟

آزمایش هموگلوبین نیازی به آماده سازی خاصی ندارد. فقط چند دقیقه طول می کشد. شما می توانید در دفتر ارائه دهنده خود، یک آزمایشگاه پزشکی یا یک محیط سرپایی دیگر آزمایش انجام دهید.
در برخی موارد، آزمایش هموگلوبین در کنار سایر آزمایش های خون انجام می شود که نیاز به ناشتا بدون (بدون غذا یا نوشیدنی) برای یک زمان خاص قبل از آزمایش دارد. دستورالعمل های ارائه دهنده خود را دنبال کنید تا آماده باشید.

آزمایش هموگلوبین چگونه انجام می شود؟

پزشک شما یک نمونه خون از دست یا بازوی شما می گیرد. آنها همچنین می توانند از انگشت کوچک خون بگیرند. برای نوزادان از پاشنه نوزاد خون بگیرد.
ابتدا، پزشک پوست را با الکل مرطوب می کند. یک باند الاستیک را در اطراف بازو قرار می دهند و از می خواهند که برای جریان خون آسان تر فرد مشت کند. سپس، یک سوزن کوچک را به یک ورید وارد می کنند. ممکن است هنگام قرار دادن سوزن احساس سوزش رخ دهد. خون از سوزن به یک ویال جریان می یابد. در نهایت، ارائه دهنده خدمات بهداشتی ویال را به یک آزمایشگاه برای بررسی ارسال می کند.

خطرات آزمایش هموگلوبین چیست؟

آزمایش خون خطرات زیادی را شامل نمی شود. ممکن است در طول کشیدن خون درد کمی داشته باشید و این محل ممکن است برای چند روز کبود یا متورم به نظر برسد. این علائم معمولا خود به خود از بین می روند.

نتایج و پیگیری
نتایج آزمایش چیست؟

آزمایش هموگلوبین می تواند نشان دهد که آیا سطح هموگلوبین بسیار پایین است، مانند کم خونی یا بیش از حد بالاست. همچنین می تواند نشان دهد که وضعیت چقدر حاد است. نمی تواند تشخیص دهد که چه چیزی باعث ایجاد سطوح غیر طبیعی هموگلوبین می شود.
ارائه دهنده خدمات بهداشتی سطح هموگلوبین را در کنار سایر نتایج آزمایش برای تشخیص در نظر می گیرد.

چه میزان هموگلوبین طبیعی است؟

محدوده طبیعی برای سطح هموگلوبین 12 گرم در دسی لیتر تا 17.4 گرم در دسی لیتر خون برای بزرگسالان است. با این حال، سطح هموگلوبین ممکن است بسته به سن، نژاد و جنس متفاوت باشد.
عوامل مرتبط با سبک زندگی و محیط زیست نیز می تواند باعث شود که سطح هموگلوبین غیر طبیعی باشد ، از جمله:
• ارتفاع
• رژیم غذایی
• ورزش یا فعالیت بدنی
• مصرف دارو

سطح پایین هموگلوبین نشانه چیست؟

پایین تر از سطح هموگلوبین طبیعی یا کم خونی، ممکن است نشانه ای از این باشد که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمی کند. سطوح پایین نیز ممکن است نشان دهد که گلبول قرمز خون سریعتر از ساخته شدن (کم خونی همولیتیک) تخریب می شود. خونریزی مزمن (طولانی مدت) نیز منجر به کاهش سطح هموگلوبین می شود و یکی از شایع ترین دلایل کم خونی است.

سطح پایین هموگلوبین ممکن است نشانه ای از:

• فقر آهن
• کمبود مواد مغذی (به عنوان مثال، ویتامین B12 یا اسید فولیک)
• سرطان های خون یا مغز استخوان
• تالاسمی
• بیماری کلیوی
• بیماری کبد
• بیماری کم خونی داسی شکل
• بیماری های خودایمنی
• خونریزی ناشی از جراحی، آسیب، قاعدگی یا دستگاه گوارش

سطح بالای هموگلوبین نشانه چیست؟

برخی از شرایط تعداد گلبول قرمز خون را افزایش می دهد و باعث ایجاد هموگلوبین بیش از حد در خون می شود. اگر بدن کم آب است، هموگلوبین ممکن است بالا باشد، زیرا در بدن گلبول قرمز خون ارتباط بیشتری با حجم خون دارد.

سطح بالای هموگلوبین ممکن است نشانه ای از:

• پلی سیتمی ورا
• نقص مادرزادی قلب
• انواع خاصی از بیماری های کلیوی، از جمله سرطان کلیه
• بیماری ریه، از جمله بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) و فیبروز ریوی

پیگیری های لازم چه هستند؟

ارائه دهنده خدمات بهداشتی در صورت نگرانی در مورد مشکلی ، نتایج را با فرد در میان می گذارد. آنها بسته به نتایج ممکن است آزمایش های بیشتری را انجام دهند. درمان مواردی که باعث ایجاد سطوح غیر طبیعی هموگلوبین می شود، بستگی دارد. در مورد گزینه های درمان فرد با ارائه دهنده خود مشورت می کند. ممکن است در صورت دریافت درمان برای اختلال خون، به طور مرتب آزمایش هموگلوبین داشته باشید.

جزئیات بیشتر

تفاوت بین آزمایش هموگلوبین و آزمایش هموگلوبین a1c چیست؟
در حالی که آزمایش هموگلوبین اغلب برای تشخیص کم خونی استفاده می شود، آزمایش هموگلوبین a1c برای تشخیص دیابت یا نظارت بر قند خون (گلوکز) استفاده می شود. گلوکز در خون به هموگلوبین می چسبد. آزمایش هموگلوبین a1c اندازه گیری می کند که چه مقدار گلوکز در طول زمان به هموگلوبین متصل شده است. سطح بالاتر به معنی قند خون بالاتر است.

منابع

Centers for Disease Control and Prevention. Thalassemia. Accessed 7/18/2022.
Lab Tests Online. Hemoglobin. Accessed 7/18/2022.
National Heart, Lung, and Blood Institute. Blood Tests. Accessed 7/18/2022.
National Heart, Lung, and Blood Institute. In Brief: Your Guide to Anemia . Accessed 7/18/2022.
National Heart, Lung, and Blood Institute. Polycythemia Vera. Accessed 7/18/2022.