آنچه باید درباره عفونت بدانیم
آنچه باید درباره عفونت بدانیم
عفونت زمانی رخ میدهد که یک میکروارگانیسم مانند باکتری ها، قارچ ها یا یک ویروس وارد بدن فرد شود و باعث آسیب شود. اثرات عفونتها به دلیل تلاش سیستم ایمنی بدن برای خلاص شدن از ارگانیسم مهاجم رخ میدهد.
در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن میتواند تکثیر این پاتوژنها را در بدن متوقف کند.در غیر اینصورت، آسیب جدی میتواند منجر شود.
میکروارگانیسم از بدن میزبان برای حفظ خود، تولید مثل و اسکان خود استفاده میکند. این موجودات میکروسکوپی عفونی به عنوان پاتوژن شناخته میشوند و می توانند به سرعت تکثیر شوند.
آنها میتوانند به روشهای مختلفی پخش شوند، از جمله :
- تماس پوست
- انتقال از طریق مایعات بدن
- تماس با مدفوع
- خوردن غذا یا آب آلوده
- استنشاق ذرات یا قطرات هوا
- لمس کردن یک شی ( توسط شخص حامل پاتوژن لمس شده باشد)
در این مقاله، ما انواع مختلف عفونتها، چگونگی کاهش خطر ابتلا به عفونت و علائم آنها را توضیح میدهیم.
انواع عفونت
چگونگی گسترش عفونت و اثرات آن بر بدن انسان به نوع پاتوژن بستگی دارد.
سیستم ایمنی بدن یک مانع مؤثر در برابر عوامل عفونی است. با این حال، پاتوژنها ممکن است گاهی اوقات از بین برندهی توانایی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با آنها باشند. در این مرحله عفونت مضر میشود.
برخی از پاتوژنها تأثیر کمی دارند. برخی دیگر سموم یا مواد التهابی تولید میکنند که پاسخهای منفی از بدن ایجاد میکنند. این تنوع به این معنی است که برخی از عفونتها خفیف مورد توجه هستند، در حالی که دیگر عفونتها میتوانند شدید و تهدیدی برای زندگی باشند. برخی از پاتوژنها در برابر درمان مقاوم هستند.
عفونت میتواند به روشهای مختلفی گسترش یابد.
باکتریها، ویروسها، قارچها و انگلها انواع مختلفی از عوامل بیماریزا هستند. آنها از چندین جهت متفاوت هستند، از جمله :
- اندازه
- شکل
- کارکرد
- محتواى ژنتيکى
- عملکرد بر روی بدن
به عنوان مثال، ویروسها کوچکتر از باکتریها هستند. آنها وارد یک میزبان میشوند و سلولها را میگیرند، در حالی که باکتریها می توانند بدون میزبان زنده بمانند.
درمان به علت عفونت بستگی دارد. این مقاله بر روی شایعترین و کشندهترین انواع عفونت تمرکز خواهد کرد : باکتری ،ویروس ، قارچ ،پریون
عفونتهای ویروسی
عفونتهای ویروسی به علت عفونت با ویروس رخ میدهد. میلیونها ویروس مختلف ممکن است وجود داشته باشد، اما محققان تنها حدود ۵۰۰۰ نوع را تا به امروز شناسایی کردهاند. ویروسها حاوی یک قطعه کوچک از کد ژنتیکی هستند و یک پوشش پروتئین و مولکولهای چربی از آنها محافظت میکند.
ویروسها به یک میزبان حمله کرده و خود را به یک سلول متصل میکنند. با ورود به سلول، مواد ژنتیکی خود را آزاد میکنند. این ماده سلول را مجبور به تکثیر ویروس میکند و تعداد ویروس چند برابر میشود. هنگامی که سلول میمیرد، ویروسهای جدیدی را آزاد میکند که سلولهای جدید را آلوده میکنند.
با این حال، همه ویروسها سلول میزبان خود را از بین نمیبرند. برخی از آنها عملکرد سلول را تغییر میدهند. برخی از ویروسها مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و ویروس اپشتین بار (EBV) میتوانند با اجبار سلولها به تکثیر به روش کنترل نشده، منجر به سرطان شوند.
یک ویروس همچنین میتواند گروههای سنی خاصی مانند نوزادان یا کودکان را هدف قرار دهد.
ویروسها ممکن است قبل از تکثیر دوباره برای مدت زمانی خفته باقی بمانند. به نظر میرسد فرد مبتلا به این ویروس به طور کامل بهبود یافته است، اما ممکن است زمانی که ویروس دوباره فعال شود، دوباره بیمار شود.
عفونتهای ویروسی عبارتند از :
- سرماخوردگی که عمدتا به علت رینوویروس، ویروس کرونا و آدنوویروس رخ میدهد
- آنسفالیت و مننژیت ناشی از انتروویروسها و ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و همچنین ویروس نیل غربی
- زگیلها و عفونت پوستی که HPV و HSV مسئول آن هستند
- گاستروانتریت، که نوروویروس سبب آن هستند
- COVID-19، یک بیماری تنفسی است که پس از یک عفونت کروناویروس جدید ایجاد میشود که در حال حاضر سبب بیماری همه گیر جهانی میشود
در رابطه با پاتوژنز بیماری کروناویروس (COVID-19) بخوانید …
سایر بیماریهای ویروسی عبارتند از :
- ویروس زیکا
- اچ آی وی
- هپاتیت C
- فلج اطفال
- آنفلوانزا (تب) ، از جمله آنفولانزای خوکی H1N1
- تب دانگ
- ابولا
- سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV)
داروهای ضد ویروسی میتوانند به کاهش علائم برخی از ویروسها در هنگام بروز بیماری کمک کنند. آنها میتوانند از تکثیر ویروس جلوگیری کنند یا سیستم ایمنی میزبان را برای مقابله با اثرات ویروس تقویت کنند.
آنتی بیوتیکها در برابر ویروسها مؤثر نیستند. این داروها ویروس را متوقف نخواهند کرد و استفاده از آنها خطر مقاومت آنتی بیوتیکی را افزایش میدهد.
بیشتر درمانها با هدف تسکین علائم انجام می شود در حالی که سیستم ایمنی بدن بدون کمک دارو با ویروس مبارزه می کند.
عفونتهای باکتریایی
باکتریها میکروارگانیسمهای تک سلولی هستند که به عنوان پروکاریوتها نیز شناخته میشوند.
کارشناسان تخمین زدهاند که حداقل ۱ نونیلیون باکتری در زمین وجود دارد. یک نونیلیون نه دستهٔ سه تایی صفر بیشتر از هزار دارد. بیشتر زیست توده ی زمین شامل باکتری است.
باکتریها سه شکل عمده دارند:
- کروی : به عنوان کوکسی شناخته میشوند.
- میله شکل : باسیل نامیده میشوند.
- اسپیرال(مارپیچی) : باکتریهای مارپیچ به عنوان اسپریل شناخته میشوند. اگر شکل مارپیچی اسپیریلوم به طور خاصی نازک شود، دانشمندان آن را اسپیروکت مینامند.
باکتریها می توانند تقریباً در هر نوع محیطی از گرمای تا سرمای شدید زندگی کنند و برخی حتی میتوانند در زبالههای رادیواکتیو زنده بمانند.
تریلیونها سویه باکتری وجود دارند و تعداد کمی از آنها باعث بیماری در انسان میشوند. برخی از آنها در داخل بدن انسان زندگی میکنند، به طور مثال در روده یا مسیرهای هوایی، بدون اینکه آسیبی به آنها وارد شود.
برخی از باکترهای مفید به باکتریهای مضر حمله کرده و با آنها جهت ایجاد بیماری مقابله میکنند. با این حال، برخی از بیماریهای باکتریایی می توانند کشنده باشند.
این بیماریها عبارتند از :
- وبا
- دیفتری
- اسهال خونی
- طاعون خیارکی یا طاعون بوبونیک
- بیماری سل
- حصبه یا تب تیفوئید
- تیفوس
برخی از عفونتهای باکتریایی عبارتند از:
- مننژیت باکتریایی
- عفونت یا اوتیت گوش میانی
- ذات الریه
- بیماری سل
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (اگرچه این عفونت معمولا ویروسی است)
- التهاب معده (گاستریت)
- مسمومیت غذایی
- عفونت چشم
- سینوزیت (اغلب ویروسی)
- دستگاه ادراری (UTIs)
- پوستی
- انتقال یافته از طریق رابطه جنسی (STIs)
پزشک میتواند عفونتهای باکتریایی را با آنتی بیوتیکها درمان کند. با این حال، برخی از سویهها مقاوم میشوند و میتوانند از درمان جان سالم به در ببرند.
عفونتهای قارچی
یک قارچ اغلب یک انگل چند سلولی است که میتواند با استفاده از آنزیم مواد آلی را تجزیه و جذب کند. با این حال، برخی از آنها، مانند مخمرها، تک سلولی هستند.
قارچها تقریبا با هاگهای تک سلولی تولیدمثل میکنند. ساختار یک قارچ معمولاً طویل و استوانهای، با رشتههای کوچک انشعاب یافته از بدن اصلی قارچ است.
حدود ۵.۱ میلیون گونه قارچ وجود دارد.
بسیاری از عفونت های قارچی در لایه های بالایی پوست ایجاد می شوند و برخی از آنها به لایه های عمیق تر نفوذ می کنند. هاگ های مخمر یا کپک گاهی اوقات می توانند منجر به عفونت های قارچی مانند ذات الریه یا عفونت در سراسر بدن شوند. این عفونت ها به عنوان عفونت های سیستمیک نیز شناخته می شوند.
بدن معمولا دارای جمعیت باکتری های مفید است که به حفظ تعادل میکروارگانیسم ها کمک می کند. این خطوط شامل روده ها، دهان، واژن و سایر قسمت های بدن را تشکیل می دهند.
افراد در معرض خطر ابتلا به عفونت قارچی افرادی هستند که :
- برای مدت طولانی از آنتی بیوتیک ها استفاده می کنند
- سیستم ایمنی ضعیف دارند، به عنوان مثال، افراد دارای ایدز، دیابت و یا تحت انجام شیمی درمانی هستند
- مورد عمل پیوند قرار می گیرند، زیرا آنها داروهایی را برای جلوگیری از پس زدن عضو جدید استفاده می کنند
نمونه هایی از عفونت های قارچی عبارتند از:
- کوکسیدیومایکوزیس (تب دره)
- هیستوپلاسموز (بیماری غار)
- کاندیدیاز (برفک)
- قارچ پا (پای ورزشکاران)
- درماتوفیتوز (کچلی یا قارچ پوستی یا کرم حلقوی)
- برخی از عفونتهای چشم
جوش ممکن است نشان دهنده عفونت قارچی پوست باشد.
بیماری پریون
پریون پروتئینی است که ماده ژنتیکی ندارد و معمولاً بدون زیان است. دانشمندان پریون ها را میکروارگانیسم های زنده طبقه بندی نمی کنند. با این حال، پریون به شکل غیرطبیعی می تواند عاملی سرکش برای ایجاد عفونت باشد.
پریون ها می توانند بر ساختار مغز یا سایر قسمت های سیستم عصبی تأثیر بگذارند. آنها از میزبان تکثیر نشده و تغذیه نمیکنند. در عوض، آنها باعث رفتار غیر طبیعی در سلول ها و پروتئین های بدن می شوند.
پریون ها باعث بیماری های دژنراتیو عصبی( فرسایش مغز) می شوند که همه نادر هستند اما به سرعت پیشروی کرده و درعین حال کشنده هستند. به طور مثال بیماری جنون گاوی (BSE) و بیماری کروتزفلد جاکوب (CJD).
محققان همچنین عفونت پریون را عامل برخی از موارد بیماری آلزایمر می دانند.
سایر عفونتها
در حالی که انواع عفونت که به آن اشاره کردیم انواع اصلی هستند، سایر عفونتها نیز می تواند بر بدن تاثیر بگذارد.
یک ارگانیسم تک سلولی (تک هستهای) می توانند باعث عفونت پروتوزوآ شود. پروتوزوآ معمولاً ویژگیهایی شبیه به ویژگی های جانوران تحرک پذیر را نشان می دهد و می توانند در خارج از بدن انسان زنده بمانند.
آنها غالباً از طریق مدفوع به انسان های دیگر منتقل می شوند. دیسانتری آمیبی(اسهال خونی یا اسهال آمیبی) نمونههایی از عفونت پروتوزوآ است.
هلمینها (کرم انگلی) ارگانیسمهای بزرگتر و چند سلولی هستند که هنگام رشد تمایل دارند با چشم غیر مسلح قابل مشاهده باشند. این نوع انگل شامل کرمهای پهن و کرمهای گرد است که میتواند باعث عفونت شود.
در نهایت، اکتوپارازیتها (انگل های خارجی) از جمله کنه، شپش و کک میتوانند با اتصال یا نفوذ به پوست باعث عفونت شوند. اکتوپارازیتها همچنین می توانند شامل بندپایان خونخوار مانند پشهها باشند که با مصرف خون انسان، عفونت را منتقل میکنند.
علتهای عفونت
علت عفونت میتواند هر نوع ارگانیسم وارد شده به بدن باشد. به عنوان مثال، یک ویروس خاص علت عفونت ویروسی خواهد بود. اثرات عفونت، مانند تورم یا آبریزش بینی، به دلیل تلاش سیستم ایمنی بدن برای خلاص شدن از ارگانیسم مهاجم رخ میدهد. زخمی پر از چرک است، به عنوان مثال، زمانی که گلبولهای سفید خون به محل آسیب برای مبارزه با باکتریهای خارجی میروند.
علائم عفونت
علائم عفونت بستگی به ارگانیسم عامل و همچنین محل عفونت دارد.
ویروسها سلولهای خاصی را هدف قرار میدهند، مانند سلولهایی که در دستگاه تناسلی یا دستگاه تنفسی فوقانی قرار دارند. به عنوان مثال، ویروس هاری، سیستم عصبی را هدف قرار میدهد. برخی از ویروسها سلولهای پوست را هدف قرار داده و باعث زگیل میشوند.
برخی دیگر طیف وسیعتری از سلولها را هدف قرار میدهند که منجر به چندین نشانه میشود. ویروس آنفولانزا میتواند باعث آبریزش بینی، درد عضلانی و ناراحتی معده شود.
فرد مبتلا به عفونت باکتریایی اغلب قرمزی، گرما، تورم، تب و درد در محل عفونت و همچنین تورم غدد لنفاوی را تجربه خواهد کرد.
جوش میتواند عفونت قارچی پوست را نشان دهد. با این حال، ویروسها و باکتریها نیز ممکن است باعث ایجاد شرایط پوستی و جوش شوند.
علائم شایع بیماریهای پریون شامل شروع سریع آسیب مغزی، از دست دادن حافظه و مشکلات شناختی است. آنها همچنین میتوانند باعث ایجاد پلاک مغزی (پلاک آمیلوئیدی) شوند و باعث از بین رفتن این اندام شوند.
پیشگیری از عفونت
هیچ روش واحدی برای پیشگیری از همه بیماریهای عفونی وجود ندارد. با این حال، مردم باید اقدامات زیر را برای کاهش خطر انتقال انجام دهند :
دستها را اغلب بشویید، به خصوص قبل و بعد از آماده کردن غذا و بعد از استفاده از حمام .
- سطوح را تمیز کنید و از نگه داشتن مواد غذایی فاسد شدنی در دمای اتاق برای مدت طولانی در هنگام آمادهسازی یک وعده غذایی خودداری کنید.
- واکسنهای توصیهشده را دریافت کنید و آنها را بهروز نگه دارید.
- فقط آنتیبیوتیکها را با یک نسخه مصرف کنید و مطمئن شوید که دوره توصیه شده را کامل کنید، حتی اگر علائم در مراحل اولیه بهبود یابد.
- اتاقهایی را که ممکن است غلظت بالایی از باکتریها مانند آشپزخانه و حمام داشته باشند، ضدعفونی کنید.
- خطر ابتلا به عفونتهای انتقال یافته از طریق رابطه جنسی (STI) با انجام آزمایش به طور منظم، استفاده از کاندوم و یا پیشگیری کاهش دهید.
- از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند مسواک، شانه، تیغ، لیوان و وسایل آشپزخانه خودداری کنید.
- به توصیههای پزشک در مورد مسافرت یا کار هنگام بیماری عفونی توجه کنید، زیرا انجام کار میتواند عفونت را به دیگران منتقل کند.
پیروی از شیوه زندگی فعال و داشتن یک رژیم غذایی متعادل میتواند به حفظ سیستم ایمنی بدن کمک کند و سیستم دفاعی بدن را در برابر انواع مختلف عفونت تقویت کند.
منابع
- About parasites. (2016).
https://www.cdc.gov/parasites/about.html - Bacterial infections. (2018).
https://medlineplus.gov/bacterialinfections.html - Blackwell, M. (2011). The fungi: 1, 2, 3 … 5.1 million species?
https://bsapubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.3732/ajb.1000298 - Bock, E. (2019). Alzheimer’s disease, prion diseases share similarities.
https://nihrecord.nih.gov/2019/03/08/alzheimers-disease-prion-diseases-share-similarities - Castellani, R. J., et al.(2004). Prion disease and Alzheimer’s disease: Pathogenic overlap [Abstract].
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15190676 - Fungal diseases. (2020).
https://www.cdc.gov/fungal/index.html - (n.d.).
https://microbiologysociety.org/why-microbiology-matters/what-is-microbiology/fungi.html - Hogan, C. M. (2010). Viruses.
https://eol.org/docs/discover/viruses - Infected wounds. (n.d.).
http://www.woundcarecenters.org/article/wound-types/infected-wounds - (n.d.).
http://kidshealth.org/en/parents/infections/ - Infectious disease. (2017).
https://www.cdc.gov/nchs/fastats/infectious-disease.htm - Montgomery, D. R., & Bikle, A. (2015). The Hidden Half of Nature: The Microbial Roots of Life and Health.
https://books.google.co.uk/books?id=k-hwBgAAQBAJ&pg=PT21&lpg=PT21&dq=at+least+one+nonillion+bacteria+on+Earth&source=bl&ots=8H5v0hlUwO&sig=ACfU3U0QZLeH8Swkgsw_ekNZowzd96ZgTA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiM9L7LytboAhWwShUIHYv8Ch44ChDoATADegQIDBAy#v=onepage&q=at%20least%20one%20nonillion%20bacteria%20on%20Earth&f=false - Preventing the spread of infectious diseases. (n.d.).
https://www.pugetsound.edu/student-life/counseling-health-and-wellness/health-topics/preventing-the-spread-of-infec/ - Travelers’ health. (2019).
https://wwwnc.cdc.gov/travel/page/before-travel - Types of fungal diseases. (2019).
https://www.cdc.gov/fungal/diseases/index.html - Viruses that can lead to cancer. (2016).
https://www.cancer.org/cancer/cancer-causes/infectious-agents/infections-that-can-lead-to-cancer/viruses.html - What are germs? (2018).
http://kidshealth.org/en/kids/germs.html